Poka Yoke là gì? Quy trình thực hiện Poka Yoke trong sản xuất

Mã Sản Phẩm: : Quan ly chat luong 95
Tên Sản Phẩm: : Poka Yoke là gì? Quy trình thực hiện Poka Yoke trong sản xuất
Danh Mục: : HỆ THỐNG QLSX MES
Thương Hiệu: : Hệ thống điều hành và thực thi sản xuất
Giá: : Liên Hệ

Poka Yoke là gì? Làm thế nào để áp dụng hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke trong sản xuất? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau của DACO nhé!

Chi Tiết Sản Phẩm

Trong môi trường sản xuất hiện đại, việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa hiệu quả công việc là điều vô cùng quan trọng. Vậy, làm thế nào để giảm thiểu sai sót, tăng năng suất và đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất? Poka Yoke chính là một phương pháp hiệu quả giúp giải quyết bài toán này.

Poka Yoke là gì?

Poka Yoke là một khái niệm trong quản lý chất lượng và sản xuất, xuất phát từ Nhật Bản. Thuật ngữ "Poka Yoke" có nghĩa là "ngăn chặn lỗi" hoặc "tránh sai sót". Đây là một phương pháp được sử dụng để thiết kế quy trình làm việc hoặc các thiết bị để ngăn chặn hoặc phát hiện lỗi trong quá trình sản xuất hoặc dịch vụ.

poka-yoke-la-gi-trong-san-xuat-1

Mục tiêu chính của hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke trong sản xuất là loại bỏ hoặc giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi, từ đó tăng cường chất lượng và hiệu suất của quy trình sản xuất hoặc dịch vụ. Phương pháp này thường sử dụng các thiết bị cảm biến, đèn báo, hướng dẫn rõ ràng, hoặc các phương tiện khác để cung cấp phản hồi ngay lập tức cho người làm việc khi họ làm sai hoặc gần như làm sai một công đoạn nào đó.

Khái niệm Poka Yoke được phát triển bởi Shigeo Shingo - Một kỹ sư sản xuất và chuyên gia quản lý chất lượng nổi tiếng người Nhật Bản. Thuật ngữ này được công nhận và áp dụng chính thức vào TPS (Hệ thống sản xuất Toyota).

Có 4 mức độ chống sai lỗi trong Poka Yoke:

OK: Phát hiện sau khi xảy ra.
Good: Phát hiện lỗi trong cùng thời điểm xảy ra.
Better: Ngăn chặn được lỗi trước thời điểm có thể xảy ra.
Best: Thiết kế đảm bảo lỗi không thể xảy ra.

Lợi ích của Poka Yoke trong sản xuất

Là một phần quan trọng của hệ thống sản xuất tinh gọn, hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke với mục đích chính là loại bỏ lãng phí, gia tăng giá trị chất lượng và cải tiến liên tục. Việc này giúp doanh nghiệp cải thiện chi phí sản xuất đồng thời giải quyết được các vấn đề chất lượng hiệu quả.

Hơn nữa, việc áp dụng Poka Yoke trong sản xuất còn mang lại nhiều lợi ích khác, chẳng hạn như:

Nâng cao chất lượng sản phẩm: Poka Yoke giúp giảm thiểu tỷ lệ lỗi, tăng độ tin cậy và giảm lãng phí. Nhờ việc kiểm soát chất lượng chặt chẽ, sản phẩm luôn đáp ứng các tiêu chuẩn đề ra, gia tăng độ tin cậy cho thương hiệu và sản phẩm.
Tăng năng suất và hiệu quả hoạt động: Poka Yoke giúp phát hiện lỗi sớm và chính xác, tiết kiệm thời gian và chi phí sửa chữa. Việc loại bỏ các thao tác kiểm tra thủ công lỗi thời giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao hiệu quả làm việc và năng suất lao động.
Tạo môi trường làm việc an toàn: Poka Yoke giúp giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động và đảm bảo an toàn cho người lao động. Việc áp dụng phương pháp này khuyến khích văn hóa an toàn trong môi trường làm việc, nâng cao ý thức an toàn và tinh thần làm việc.

Ngoài ra, áp dụng Poka Yoke trong sản xuất còn mang lại những giá trị khác như tăng cường sự hài lòng của khách hàng, nâng cao uy tín của doanh nghiệp và tăng khả năng cạnh tranh trong thị trường.

Chức năng chính của Poka Yoke là gì?

Hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke có ba chức năng chính là: Phát hiện, khắc phục và ngăn ngừa sự cố.

poka-yoke-la-gi-trong-san-xuat-2

1. Phát hiện sự cố

Trong một nhà máy, dù quy trình sản xuất hay các thiết bị có hiện đại đến đâu cũng sẽ gặp tình trạng lỗi hoặc xảy ra sự cố. Từ đó gây ra tình trạng trì trệ trong dây chuyền sản xuất, giảm hiệu suất của nhà máy. Để khắc phục tình trạng này, chức năng phát hiện các sai sót và sự cố của hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke sẽ giúp cho doanh nghiệp giảm tối thiểu tình trạng Downtime.

Chức năng này có các bộ phận cảm biến và thiết bị hiển thị tín hiệu. Các bộ phận cảm biến được gắn ở trên dây chuyền sản xuất sẽ tiếp nhận những tình trạng bất thường. Ngay khi lỗi xảy ra, Poka Yoke sẽ ngay lập tức tự động ngắt hệ thống dây chuyền sản xuất. Đồng thời báo cho người quản lý hoặc đơn vị tiếp nhận để có phương án giải quyết kịp thời. Giúp giảm thiểu chi phí hư hỏng và ngăn ngừa các sản phẩm NG, kém chất lượng được sản xuất.

2. Khắc phục sự cố

Chức năng khắc phục sự cố của Poka Yoke là gì? Đây là chức năng giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và đơn giản hoá các hoạt động giải quyết lỗi phát sinh. Khi có lỗi xảy ra, hệ thống chống sai lỗi phát hiện và ngay lập tức khoanh vùng vị trí xảy ra sự cố.

3. Ngăn ngừa sự cố

Với hoạt động tự động ngắt hệ thống dây chuyền sản xuất, Poka Yoke giúp doanh nghiệp ngăn ngừa được các lỗi xâm nhập và gây ảnh hưởng đến các công đoạn kế tiếp. Nhờ đó ngăn ngừa được các thành phẩm khiếm khuyết, những hàng hoá phải làm lại.

3 Phương pháp phát hiện và ngăn ngừa lỗi trong Poka Yoke là gì?

Shigeo Shingo đã xác định và phân loại hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke thành ba phương pháp phát hiện & ngăn ngừa lỗi trong dây chuyền sản xuất hàng loạt. Những phương pháp này có thể được áp dụng xuyên suốt trong dây chuyền sản xuất để ngăn ngừa các sai sót tạo ra sản phẩm kém chất lượng.

Contact Method (Phương pháp tiếp xúc vật lý): Phương pháp Poka Yoke xác định lỗi sản phẩm bằng cách kiểm tra kích thước, hình dạng, màu sắc và các thuộc tính vật lý khác của sản phẩm.
Fixed-value Method (Phương pháp giá trị cố định): Hay còn được gọi là phương pháp số không đổi (Constant Method). Các cảm biến sẽ ghi nhận số lượng bộ phận hay linh kiện trên dây chuyền sản xuất. Nếu không đủ số lượng nguyên vật liệu cho sản phẩm đó, hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke sẽ cảnh báo cho người vận hành ngay lập tức.
Motion Step Method (Phương pháp quy trình hoạt động): Hay còn gọi là phương pháp tuần tự (Sequence Method). Với phương pháp này, Poka Yoke sẽ tiến hành xác định và theo dõi xem quy trình sản xuất có thực hiện theo từng bước, từng khâu sản xuất đã được thiết lập hay không.

Các phương pháp này có thể được thực hiện xuyên suốt trên dây chuyền ở các công đoạn khác nhau của quá trình sản xuất. Điều này đảm bảo các khiếm khuyết được xác định nhanh chóng, kịp thời và không bị bỏ sót.

Sử dụng Poka Yoke trong sản xuất khi nào?

Hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke có thể được sử dụng tại bất cứ nơi nào có thể xảy ra vấn đề, sai lỗi. Các doanh nghiệp hiện nay áp dụng biện pháp này không chỉ vào hoạt động quản lý kinh doanh mà còn trong quá trình kiểm soát chất lượng sản phẩm sản xuất để phát hiện và xử lý các lỗi như:

Lỗi liên quan tới quy trình sản xuất: Các trạm sản xuất trên dây chuyền hoạt động không đúng công suất tối đa hoặc không hoạt động. Để sót bộ phận hoặc nguyên vật liệu tại các trạm sản xuất mà không đưa tới các khâu kế tiếp.
Lỗi trong việc vận hành thiết bị, máy móc: Người vận hành hoặc công nhân sử dụng, điều khiển thiết bị, máy móc không đúng cách hay sử dụng sai công cụ.
Lỗi trong điều chỉnh máy: Người vận hành có sai sót trong việc điều chỉnh, đo lường hay thử nghiệm trên thiết bị.

5 mức áp dụng hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke trong sản xuất

Trên thực tế, có 5 mức áp dụng chống sai lỗi Poka Yoke trong sản xuất:

poka-yoke-la-gi-trong-san-xuat-3

Mức 1: Doanh nghiệp không có hệ thống kiểm tra trong và sau quá trình sản xuất, dẫn tới việc sản phẩm sai hỏng được phân phối đến tay khách hàng thay vì được loại bỏ.

Mức 2: Doanh nghiệp đã thiết lập được hệ thống kiểm tra sai lỗi Poka Yoke trong dây chuyền sản xuất nhưng không loại trừ hết được các sai hỏng.

Mức 3: Doanh nghiệp đã thiết lập được hệ thống kiểm tra sai hỏng với thông tin đi kèm về sai hỏng đó, tỷ lệ phế phẩm nhờ đó cũng được giảm đáng kể nhưng chưa hoàn toàn. Một số thành phẩm bị lỗi cần phải đợi bộ phận QC kiểm tra lại mới loại bỏ được.

Mức 4: Doanh nghiệp đã có một hệ thống tự kiểm tra sai lỗi, sự cố Poka Yoke trong sản xuất hoàn thiện, những sai hỏng từ đó được phát hiện và xử lý ngay khi còn trong dây chuyền trước khi rời khỏi nhà máy.

Mức 5: Hệ thống kiểm tra được thiết lập từ nguồn, xuyên suốt trong dây chuyền sản xuất. Đồng thời sẵn sàng chuyển thông tin đến con người ngay lập tức để ngăn chặn sai hỏng phát sinh từ nguồn. Kết quả đảm bảo không có sản phẩm khuyết tật sau sản xuất.

Quy trình thực hiện Poka Yoke trong sản xuất

Quy trình thực hiện hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke gồm 6 bước như sau:

Bước 1 - Xác định vấn đề hoặc lỗi tiềm ẩn: Đầu tiên, nhóm làm việc cần xác định các vấn đề hoặc lỗi tiềm ẩn trong quá trình sản xuất. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc phân tích dữ liệu, phản hồi từ khách hàng, hoặc quan sát trực tiếp các hoạt động sản xuất.

Bước 2 - Tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ: Từ những nguyên nhân đã được xác định, tiến hành nghiên cứu để tìm ra các nguyên nhân gốc rễ và cách ngăn ngừa hiệu quả. Việc này có thể được thực hiện thông qua một số phương pháp như Thu thập và phân tích dữ liệu, Phân tích biểu đồ quá trình, Phân tích 5 Whys, Kiểm tra thực tế, FMEA,…

Bước 3 - Thiết kế Poka Yoke: Dựa trên những phân tích trước đó, nhóm phát triển các giải pháp Poka Yoke để ngăn chặn lỗi hoặc phát hiện lỗi sớm. Các giải pháp này có thể bao gồm việc thay đổi thiết kế quy trình, sử dụng các cảm biến tự động, hoặc cung cấp hướng dẫn rõ ràng cho người làm việc.

Bước 4 - Kiểm tra và thử nghiệm: Trước khi triển khai Poka Yoke trên quy mô lớn, nó cần được kiểm tra và thử nghiệm để đảm bảo tính hiệu quả và tính khả thi của nó. Các thử nghiệm này thường được thực hiện trên một phạm vi nhỏ để đảm bảo rằng giải pháp này hoạt động như mong đợi.

Bước 5 - Triển khai và đào tạo: Sau khi đã xác định được Poka Yoke nào hiệu quả, nhóm triển khai nó vào quy trình sản xuất và cung cấp đào tạo cho nhân viên về cách sử dụng và duy trì Poka Yoke.

Bước 6 - Theo dõi và cải tiến: Cuối cùng, quá trình áp dụng hệ thống chống sai lỗi không kết thúc ở đây. Cần thường xuyên theo dõi và đánh giá hiệu suất của Poka Yoke, và tiến hành cải tiến nếu cần thiết để đảm bảo rằng nó vẫn hoạt động hiệu quả và đáp ứng được mục tiêu của quá trình sản xuất.

Sự khác nhau giữa Andon và Poka Yoke là gì?

Andon và Poka Yoke là hai công cụ mạnh mẽ giúp cải thiện chất lượng, năng suất được sử dụng phổ biến trong sản xuất và thường bị nhầm lẫn với nhau. Để phân biệt hai phương pháp này, chúng ta sẽ dựa vào một số điểm khác biệt chính:

poka-yoke-la-gi-trong-san-xuat-4

Đặc điểm	Andon	Poka Yoke
Mục đích chính	Cung cấp hệ thống phản hồi tức thì về tình trạng sản xuất để nhận diện và giải quyết vấn đề ngay khi nó xảy ra.	Ngăn chặn lỗi hoặc phát hiện lỗi trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ trước khi chúng có thể gây ra tác động tiêu cực.
Chức năng	Cung cấp hệ thống thông báo hoặc cảnh báo, thường thông qua đèn báo hoặc âm thanh, khi có sự cố xảy ra trong quá trình sản xuất.	Thiết kế quy trình hoặc thiết bị sao cho không thể làm sai hoặc giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi.
Phản hồi	Phản hồi tức thì cho nhân viên và quản lý khi có vấn đề xảy ra, để họ có thể can thiệp ngay lập tức.	Poka Yoke ngăn chặn lỗi từ việc xảy ra hoặc phát hiện lỗi sớm trong quá trình sản xuất, từ đó cung cấp phản hồi cho người làm việc để họ có thể điều chỉnh hành động của mình.
Ưu điểm	Giúp nhận diện và giải quyết vấn đề ngay khi nó xảy ra, giảm thiểu thời gian gián đoạn và tối ưu hóa hiệu suất sản xuất.	Ngăn chặn lỗi từ đầu, giảm thiểu chi phí sửa chữa và sản xuất lại sản phẩm không đạt chất lượng, tăng cường chất lượng và hiệu suất sản xuất.
Ví dụ	Khi một máy móc gặp sự cố, hệ thống Andon sẽ tự động kích hoạt đèn báo và thông báo cho nhân viên và quản lý.	Sử dụng cảm biến để đảm bảo rằng mỗi sản phẩm đều được lắp ráp đúng cách, từ đó ngăn chặn việc sản xuất ra sản phẩm không đạt chất lượng.

Vậy điểm khác biệt lớn nhất giữa Andon và Poka Yoke là gì?

Hiểu đơn giản, trong khi hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke tập trung vào việc ngăn chặn lỗi và giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi trong quá trình sản xuất thì Andon tập trung vào việc cung cấp phản hồi tức thì và giúp nhận diện và giải quyết vấn đề ngay khi nó xảy ra. Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa hai hệ thống này.

Ngăn ngừa lỗi với hệ thống quản lý chất lượng sản xuất SEEACT-QMS

Việc triển khai giải pháp chống sai lỗi Poka Yoke trong quy trình sản xuất của doanh nghiệp càng trở nên mạnh mẽ hơn khi kết hợp với SEEACT-QMS – phần mềm quản lý chất lượng chuẩn hóa, tối ưu nằm trong bộ giải pháp quản lý sản xuất tổng thể SEEACT-MES được phát triển bởi DACO.

Giải pháp này cho phép doanh nghiệp quản lý chất lượng của sản phẩm từ đầu – cuối, đảm bảo thành phẩm đáp ứng theo tiêu chuẩn chất lượng và yêu cầu khách hàng. Ngoài ra, SEEACT-QMS còn cung cấp khả năng phát hiện lỗi toàn diện trong sản xuất, truy xuất nguyên nhân lỗi “gốc rễ”, từ đó lưu trữ dữ liệu để đề xuất các biện pháp cải tiến chất lượng. SEEACT-QMS sẽ hiển thị trực quan tiến độ và kết quả QC theo thời gian thực.

Trong thời đại mà các lỗi và thiếu sót trong quy trình sản xuất có thể gây ra tác động đáng kể về chi phí và danh tiếng, DACO là một đối tác cam kết thực hiện hành trình chất lượng hiệu quả. Để tìm hiểu thêm về cách phần mềm SEEACT-QMS có thể giúp doanh nghiệp triển khai phương pháp Poka Yoke và giảm thiểu lỗi trong sản xuất, hãy liên hệ với Đơn vị cung cấp hệ thống quản trị sản xuất DACO qua số Hotline: 0936.064.289-Mr.Vũ.

Kết luận

Trong thời đại ngày nay, áp dụng Poka Yoke trong sản xuất đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng năng suất và đảm bảo an toàn trong môi trường sản xuất. Giải pháp cho doanh nghiệp sản xuất này được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất công nghiệp đến dịch vụ và y tế.

Hy vọng những thông tin này sẽ giúp các bạn hiểu hơn về hệ thống chống sai lỗi Poka Yoke là gì cũng như quy trình để ứng dụng giải pháp này vào sản xuất.

Sản Phẩm Liên quan