Nút thắt cổ chai là gì? Giải quyết tắc nghẽn trong hệ thống sản xuất

Mã Sản Phẩm: : Quan ly san xuat 84
Tên Sản Phẩm: : Nút thắt cổ chai là gì? Giải quyết tắc nghẽn trong hệ thống sản xuất
Danh Mục: : HỆ THỐNG QLSX MES
Thương Hiệu: : Hệ thống điều hành và thực thi sản xuất
Giá: : Liên Hệ

Nút thắt cổ chai là gì? Tại sao giải quyết nút cổ chai trong doanh nghiệp có vai trò quan trọng. Giải đáp mọi thắc mắc của bạn về nút cổ chai qua bài viết dưới đây.

Chi Tiết Sản Phẩm

Nút thắt cổ chai (bottleneck) là hiện tượng gây tắc nghẽn quy trình hoạt động của một doanh nghiệp. Bottleneck gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu, lợi nhuận, hoạt động quản trị,... của doanh nghiệp. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nút cổ chai là gì, cách xác định bottleneck và giải pháp cho nút thắt cổ chai trong sản xuất và dịch vụ.

1. Nút thắt cổ chai là gì?

Nút thắt cổ chai là điểm tắc nghẽn trong hệ thống sản xuất khiến hệ thống dừng lại hoặc chậm lại nghiêm trọng. Sự kém hiệu quả do nút cổ chai gây ra thường tạo ra sự chậm trễ và chi phí sản xuất cao hơn.

Thuật ngữ "cổ chai" ám chỉ hình dạng chai và thực tế rằng cổ chai là điểm hẹp nhất, nơi dễ xảy ra tắc nghẽn nhất, làm chậm dòng chảy của chất lỏng từ chai.

nut-that-co-chai-la-gi

Có hai loại tắc nghẽn chính trong doanh nghiệp: ngắn hạn và dài hạn.

Nút thắt cổ chai ngắn hạn là tạm thời, thường do các điều kiện tạm thời như nhân viên nghỉ phép hoặc nghỉ ốm.
Nút thắt cổ chai dài hạn xuất hiện trong quy trình sản xuất thường do những yếu tố như máy móc, quy trình kém hiệu quả.

Nút cổ chai có thể tác động đáng kể đến luồng sản xuất, tăng mạnh thời gian và chi phí sản xuất. Các công ty có nguy cơ gặp bottleneck cao hơn khi bắt đầu sản xuất sản phẩm mới. Điều này có thể do có những sai sót trong quy trình sản xuất cần xác định và sửa chữa.

2. Ví dụ về nút cổ chai

Giả sử một nhà sản xuất đồ nội thất đưa gỗ, kim loại và nguyên liệu thô vào sản xuất, chịu chi phí nhân công và máy móc để sản xuất và lắp ráp. Khi sản xuất hoàn tất, thành phẩm được lưu trữ trong kho. Chi phí hàng tồn kho thường chuyển vào giá vốn hàng bán khi đồ nội thất được bán.

Nếu có nút thắt cổ chai ở giai đoạn đầu, nhà sản xuất không thể đưa đủ nguyên liệu thô vào quy trình. Máy móc ngừng hoạt động, công nhân không làm việc hiệu quả, dẫn đến sử dụng không hết nguồn lực. Vì vậy tăng chi phí sản xuất, tạo chi phí cơ hội lớn, giá thành tăng và hàng hóa hoàn thiện không đến tay khách hàng đúng hạn.

3. Nguyên nhân gây ra nút thắt cổ chai

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra sự gián đoạn và tắc nghẽn của nút cổ chai, nhưng phổ biến nhất là công suất quá tải. Tắc nghẽn xảy ra khi một thành phần hoặc nhân sự trong quy trình vượt quá khả năng xử lý.

Khi khối lượng công việc đến nhanh và nhiều hơn khả năng xử lý, làm cản trở sự trơn tru và hiệu quả. Nguyên nhân phổ biến của tắc nghẽn gây ra nút thắt cổ chai bao gồm:

Phần mềm cũ: Ngay cả với năng suất cao, phần mềm cũ vẫn chậm, trục trặc và dễ bị lỗi, làm giảm năng suất và hiệu quả. Để khắc phục, cần cải tiến công nghệ và phần mềm.
Xử lý dữ liệu thủ công: Thu thập và cập nhật dữ liệu thủ công dễ gây lỗi và trùng lặp, tạo ra rủi ro như gian lận, sai sót trong thanh toán và thông tin khách hàng.
Quy trình lỗi thời: Quy trình làm việc không hiệu quả ảnh hưởng lớn đến sản xuất, cộng tác và hiệu quả tổng thể của doanh nghiệp.
Công việc lặp đi lặp lại: Dành quá nhiều thời gian cho công việc lặp lại như soạn thảo và chia sẻ email mà có thể tiêu chuẩn hóa và tự động hóa là lãng phí thời gian và nguồn lực.
Làm việc vượt khả năng: Khi quy trình được thực hiện vượt quá khả năng của nhân viên, tắc nghẽn là không tránh khỏi.

4. Tác động của nút cổ chai

Trước khi tìm hiểu cách xác định nút thắt cổ chai và các cách để giải quyết, hãy xem xét những hậu quả nghiêm trọng mà nút cổ chai gây ra cho doanh nghiệp:

Chi phí sản xuất và sửa chữa tăng cao: Gây ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu và lợi nhuận.
Chậm trễ tiến độ công việc: Làm ảnh hưởng đến kế hoạch và thời gian hoàn thành dự án.
Giảm năng suất làm việc: Doanh nghiệp không thể duy trì hiệu quả hoạt động như mong muốn.
Tồn kho sản phẩm: Khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Khó ước tính nguồn lực: Gây khó khăn trong việc lập kế hoạch và phân bổ tài nguyên.
Mâu thuẫn nội bộ: Tạo ra xung đột và căng thẳng trong công ty.

5. Các cách để xác định nút thắt cổ chai

Các bước đơn giản sau giúp doanh nghiệp xác định nút thắt cổ chai ngay khi nó xuất hiện:

Bước 1 – Xác định dấu hiệu nhận biết

Quy trình làm việc trong doanh nghiệp không thể tránh khỏi việc các nút cổ chai xuất hiện. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết nút cổ chai:

Doanh nghiệp thường bị đối tác phàn nàn vì gửi trễ hợp đồng.
Khách hàng phản hồi rằng không có nhân viên tư vấn khi liên hệ.
Chi phí bảo quản kho đông lạnh tăng đột ngột.
Nhân sự của một bộ phận phải tăng ca trong khi phòng ban khác lại có nhiều thời gian rảnh.
Bảng lương tháng của doanh nghiệp thường xuyên mắc lỗi.

Bước 2 – Đo lường và phân tích dữ liệu

Sử dụng flowchart đơn giản:

Các nghiệp vụ của doanh nghiệp hầu hết đều thực hiện theo quy trình dạng flowchart.
Sử dụng các lưu đồ này để đo lường và phân tích dữ liệu.
Quy trình công việc sẽ được trình bày rõ ràng, giúp xác định các nút thắt cổ chai dễ dàng hơn.

Su-dung-flowchart-de-xac-dinh-nut-co-chai

Sử dụng phần mềm quản lý các quy trình nghiệp vụ:

Bên cạnh việc sử dụng flowchart, doanh nghiệp có thể sử dụng phần mềm quản lý quy trình nghiệp vụ như phần mềm quản lý sản xuất SEEACT-MES.
Phân tích dữ liệu sẽ dễ dàng và chính xác hơn rất nhiều.

Bước 3 – Khảo sát và trò chuyện với nhân viên

Cuối cùng, để “gỡ bỏ” nút thắt cổ chai trong doanh nghiệp là trò chuyện với nhân viên - những thành viên trực tiếp tham gia vào quy trình làm việc có cái nhìn trực quan nhất về vấn đề này. Hãy khảo sát và trò chuyện với họ để có nhận định đáng tin cậy về hiện tượng tắc nghẽn. Nội dung cuộc khảo sát hoặc trò chuyện bao gồm:

Yêu cầu nhân viên lập danh sách các hoạt động lặp đi lặp lại và tiêu tốn nhiều thời gian nhất.
Đưa ra các dấu hiệu nhận biết mà thành viên có thể không để ý đến. Sau đó, khéo léo đặt câu hỏi về các dấu hiệu này.

6. Giải pháp cho nút thắt cổ chai

6.1 Giải pháp cho nút thắt cổ chai trong sản xuất

Nút thắt cổ chai trong sản xuất xảy ra khi một giai đoạn trong quy trình làm chậm quá trình sản xuất chung. Ví dụ, các bước lắp ráp các bộ phận chính diễn ra nhanh chóng, nhưng bước hàn các bộ phận lại với nhau không theo kịp. Kết quả là tồn đọng và hiệu quả giảm. Giải pháp là mở rộng quy trình, đầu tư vào công nghệ hoặc thuê thêm công nhân.

Hệ thống quản lý sản xuất SEEACT-MES của DACO - Đơn vị phát triển giải pháp quản lý sản xuất hàng đầu là lựa chọn thích hợp cho doanh nghiệp. Với giải pháp này, nhà quản lý có thể theo dõi hiện trạng sản xuất (từ quy trình sản xuất đến hoạt động máy móc) theo thời gian thực (real time) từ đó phát hiện ngay khi xảy ra Bottleneck, để đưa ra những quyết định nhanh chóng và kịp thời.

Hệ thống quản lý sản xuất SEEACT-MES là công cụ vô cùng hiệu quả để thấy (SEE) và hành động (ACT) cải tiến quy trình, hoạt động sản xuất cho doanh nghiệp.

Xem thêm: Tìm hiểu chuyên sâu về hệ thống phần mềm quản lý sản xuất (MES)

6.2 Giải pháp cho nút cổ chai ngành dịch vụ

Dịch vụ do con người thực hiện thường có giới hạn về tốc độ hoặc hiệu quả. Ví dụ, một thợ cắt tóc chỉ có thể cắt tóc cho ba người mỗi giờ. Nếu có nhiều khách hàng hơn, họ sẽ phải chờ đợi, gây tồn đọng, gây ra nút cổ chai. Giải pháp là thuê thêm thợ cắt tóc hoặc tăng hiệu quả bằng công nghệ hoặc đào tạo kỹ năng.

Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu nút thắt cổ chai là gì, tầm quan trọng của việc giải quyết nút cổ chai trong sản xuất, dịch vụ.

Việc xác định và giải quyết nút cổ chai là một quá trình liên tục, doanh nghiệp cần thường xuyên theo dõi và đánh giá hiệu quả hoạt động để kịp thời phát hiện và xử lý các nút cổ chai mới. Đồng thời, nên áp dụng các giải pháp cải tiến quy trình một cách khoa học và có hệ thống để đảm bảo hiệu quả và tránh lãng phí tài nguyên. Đặc biệt, cần có sự tham gia của tất cả các bộ phận trong doanh nghiệp để giải quyết Bottleneck một cách hiệu quả.

Xem thêm: